Międzyzdroje
Facebook Projekty realizowane z funduszy zewnętrznych

Zielona Brama- Historia miasta

   Pierwsza wzmianka o Międzyzdrojach wiąże się z aktem darowizny księcia pomorskiego Bogusława I dla kapituły kamieńskiej z marca 1186 r. Przez Międzyzdroje prowadził ważny szlak handlowy z wyspy Uznam do Wolina i Kamienia. Stało się to przyczyną powstania komory celnej i karczmy. Pierwsze wzmianki o karczmie pochodzą z akt sądowych z 1554 roku. Pojawia się w nich po raz pierwszy nazwa wsi o słowiańskim rodowodzie – Misdroy, Misdroige.

   Około 1831 r. do Międzyzdrojów przybywają pierwsi wczasowicze. W 1847 r. liczące 316 mieszkańców Międzyzdroje odwiedziło 382 letników. Sołtys Pust jest także inicjatorem budowy i właścicielem pierwszego kasyna gry. Na plaży urządzono pierwsze obiekty kąpieliskowe, osobno dla pań i panów. W latach późniejszych następowała rozbudowa infrastruktury przystosowanej do przyjęcia letników (gospoda, masarnia, sklepy) czy poszerzenie drogi w kierunku Wolina i Świnoujścia. W 1862 r. wybudowano świątynię pod wezwaniem św. Piotra Apostoła, była to świątynia ewangelicka. W tym roku Międzyzdroje liczyły 439 mieszkańców i posiadały 125 domów mieszkalnych.

   W 1860 roku belgijski kupiec Arnold Lejeune wybudował przy promenadzie dom zdrojowy z zespołem 3 willi: Miramare – obecnie Aurora, Mon Bijou i Stella Maris. Założył przy nich park zdrojowy. Całą posiadłość wykupił od niego zarząd gminy w 1879 r. Odtąd zespół podlegał

naczelnikowi gminy, który sprawował jednocześnie funkcję dyrektora uzdrowiska (Kurdirektor). W 1910 r. istniało w Międzyzdrojach ogółem 14 hoteli, liczne pensjonaty i sklepy oraz drukarnia Paula Lipskiego, która wydawała pocztówki reklamowe o mieście. W latach 1902-1903 wybudowano pocztę. W 1901 r. rozpoczęto budowę kolei żelaznej Wolin – Świnoujście, na trasie której w 1902 r. znalazły się Międzyzdroje.

   1 lipca 1906 r. otwarto uroczyście kolejne 300 metrowe molo, które sfinansował radca Botther. W 1924 r. zlikwidowano odrębne kąpieliska dla kobiet i mężczyzn otwierając plażę dla wszystkich. Na plaży znajdowało się wiele drewnianych domków – kiosków pełniących rolę sezonowych kawiarenek i barów. W 1927 r. Międzyzdroje posiadały około 100 budynków – obiektów całorocznych. Większość z nich posiadała bieżącą ciepłą wodę i aparaty telefoniczne. W latach 1926-1930 przebudowano dom zdrojowy przy parku oraz wybudowano 2 największe hotele – Seeblick (obecnie Bałtyk) i Victorię (obecnie Posejdon). Aby zapobiec niekontrolowanym wędrówkom turystów po wydmach wydłużono trasę spacerową wzdłuż wydm, przedłużono promenadę Victoria o tzw. promenadę Quistorpa i promenadę Rochling. W 1935 r. ruch turystyczny osiągnął swój dotychczasowy największy wymiar w skali rocznej – kurort odwiedziło 20 000 pensjonariuszy. Ogromną rolę w rozwoju miasta miał szczeciński przemysłowiec i filantrop Johannes Quistorp.

   Wybuch II wojny światowej zamknął w Międzyzdrojach okres świetności.

21 września 1945 r. podpisano w Schwerinie akt o wytyczeniu zachodniej granicy Polski i Międzyzdroje znalazły się na terytorium Polski. Po wyzwoleniu Międzyzdroje miały najmniejszy odsetek wyludnienia, miejscowość liczyła 4 000 mieszkańców. Zniszczenia wojenne nie były wielkie, spośród 675 budynków istniejących tu w 1939 r. 561 nadawało się do zamieszkania. Poważnemu uszkodzeniu uległa linia kolejowa, wskutek czego Międzyzdroje wraz z całą wyspą były odcięte od stałego lądu. Linię kolejową odbudowano dopiero w 1948.

Reaktywowanie miasta związane było od początku z jego wczasowo – uzdrowiskową funkcją. Zaczęto remontować i odtwarza sieć usług w istniejących obiektach. W latach 60. poczyniono poważne inwestycje budowlane i odremontowano znaczną część domów. 15 marca 1960 r. decyzją Urzędu Rady Ministrów utworzono Woliński Park Narodowy o powierzchni około 4 691 ha. Lata 60. i początek 70. to czas intensywnego rozwoju turystycznego.

   Jednak dla prężnie rozwijających się Międzyzdrojów nastał trudny czas, ponieważ na mocy uchwały Prezydium WRN w Szczecinie z dnia 23 sierpnia 1972 roku Nr 110/1453/72 Międzyzdroje stały się dzielnicą Świnoujścia. Ta przerwa w funkcjonowaniu Międzyzdrojów, jako samodzielnej jednostki administracyjnej i gospodarczej, spowodowała ogromną stratę dla rozwoju miasta. Po wielu latach mieszkańcy coraz bardziej przeciwstawiali się tej sytuacji, wybrano więc przedstawiciela, który miał uprawnienia do samodzielnego występowania do władz państwowych i innych organów. Pełnomocnikiem Obywatelskiego Komitetu Ocalenia Narodowego został wybrany absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Poznańskiego mgr Eugeniusz Kędzierski.

   Walka o samodzielność Międzyzdrojów nie była łatwa, ale powiodła się. W dniu 16 marca 1984 r. została podjęta uchwała przez Wojewódzką Radę Narodową w Szczecinie w sprawie utworzenia Miasta i Gminy Międzyzdroje i ustalenia granic. Zakończyła się walka o prawo przywrócenia tożsamości Miasta i Gminy Międzyzdroje. Było to w skali kraju wydarzenie historyczne, ponieważ utrzymywała się tendencja do tworzenia dużych aglomeracji. Miasto zaczęło samodzielną egzystencję i przez następne lata podjęto prace, aby przywrócić jego dawną świetność.

Bibliografia:

1) Studium historyczno – urbanistyczne Gminy Międzyzdroje, autor M. Gwiazdowska, 1989 r.

2) Opracowanie ,,Drugie narodziny Międzyzdrojów”, Eugeniusz Kędzierski, Międzyzdroje 2009 r.


Mapa